Kabul 2021, Sài Gòn 1975 và chuyến đi VN của Phó TT Mỹ Harris

Phó Tổng thống Hoa Kỳ, bà Kamala Harris, hôm Chủ Nhật bắt đầu chuyến công du châu Á, nơi bà sẽ đưa ra các đảm bảo về cam kết của Washington đối với khu vực, trong bối cảnh Mỹ rút quân và Taliban nhanh chóng tiến chiếm Afghanistan.

Chuyến đi đã được lên kế hoạch từ trước đó, với các chặng dừng chân tại Singapore và Việt Nam.

Tuy nhiên, sự trở lại vô cùng nhanh chóng của nhóm Hồi giáo cực đoan theo đường lối cứng rắn tại quốc gia Nam Á cùng cảnh tượng hàng ngàn người dân Afghanistan tuyệt vọng tìm cách bỏ chạy đã làm tổn hại tới hình ảnh siêu cường của Hoa Kỳ.

Sự sụp đổ của chính quyền Kabul và thái độ của Washington cũng khiến các đồng minh đặt câu hỏi về mức độ đáng tin cậy của những hứa hẹn chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ.

Theo lịch trình, bà Harris sẽ tới Việt Nam vào cuối ngày thứ Ba, sau khi dừng chân tại Singapore.

Bà sẽ là vị phó tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ tới thăm Việt Nam.

Những hình ảnh gây sốc từ Afghanistan trong những ngày qua khiến chuyến đi tới Việt Nam của bà Harris bị chỉ trích.

Một số người cáo buộc bà đã nhắm mắt làm ngơ khi tới thăm quốc gia cộng sản trong lúc các lực lượng Hoa Kỳ vẫn đang từ sân bay Kabul nỗ lực sơ tán công dân Mỹ, người nước ngoài và người Afghanistan từng là đồng minh với Mỹ.

Đã có những so sánh giữa những gì đang xảy ra tại Kabul với tình cảnh tại Sài Gòn hồi 1975, khi trực thăng Mỹ từ sân thượng Tòa Đại sứ tại Sài Gòn đưa người đi trong lúc quân Cộng sản tiến chiếm thành phố.

Chiến lược của Hoa Kỳ ở châu Á và Việt Nam

Tuy nhiên, các quan chức Hoa Kỳ nói rằng chuyến đi của bà Harris đã được lên kế hoạch từ lâu, trước khi có những diễn biến quá nhanh tại Afghanistan, và nói chuyến đi tập trung vào các mục tiêu chiến lược rộng lớn hơn của Washington tại châu Á.

Đây là chuyến đi mới nhất của một quan chức hàng đầu Hoa Kỳ tới khu vực, trong lúc chính quyền Tổng thống Joe Biden đang tìm cách xây dựng đồng minh chống lại Trung Quốc và tái thiết lập quan hệ sau thời ông Donald Trump.

Khi mà Trung Quốc đang thách thức Hoa Kỳ về vị thế chính trị và uy thế trên biển ở vùng Ấn Độ – Thái Bình Dương, Đông Nam Á vẫn “giữ tầm quan trọng về chiến lược và kinh tế” đối với Hoa Kỳ, một quan chức ẩn danh từ Tòa Bạch Ốc nói với hãng tin AFP. “Điều này không thay đổi sau những gì diễn ra tại Afghanistan.”

“Chuyến đi của Phó Tổng thống Harris tới Việt Nam ra tín hiệu rằng chính quyền Biden đặt ưu tiên cho mối quan hệ với Việt Nam trong bối cảnh chiến lược Ấn Độ – Trung Quốc của Hoa Kỳ,” từ Úc, giáo sư Carlyle Thayer, nhà phân tích và quan sát chính trị Việt Nam, nói.

“Việc một phó tổng thống Hoa Kỳ tới thăm Việt Nam là điều chưa từng xảy ra. Do vai trò cao cấp của bà trong chính quyền ông Biden, chuyến đi sẽ là sự thừa nhận [của Hoa Kỳ rằng] Việt Nam là một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.”

Chuyến đi cũng “ra tín hiệu rằng Hoa Kỳ quyết tâm củng cố và phát triển mối quan hệ hợp tác toàn diện” với Việt Nam, giáo sư Thayer nói thêm.

Tuy nhiên, “khó có khả năng Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ nâng cấp quan hệ song phương lên thành hợp tác chiến lược” trong chuyến đi này.

Nghị trình làm việc của bà Harris tại Việt Nam dự kiến sẽ bao gồm các chủ đề hỗ trợ Việt Nam phòng chống Covid-19, hợp tác thương mại và đầu tư song phương, biến đối khí hậu, an ninh mạng, thương mại điện tử và trật tự quốc tế.

Theo kế hoạch, bà sẽ có các cuộc họp với chính phủ Việt Nam, tham dự lễ ra mắt chi nhánh khu vực Đông Nam Á của Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, và sẽ gặp gỡ các đại diện xã hội dân sự.

Bà cũng sẽ dự cuộc họp trực tuyến của các quan chức Đông Nam Á về vấn đề đại dịch Covid-19.

Nguồn: BBC