Chính quyền Biden “choáng váng” trước tốc độ sụp đổ của chính phủ Afghanistan

Theo hãng tin AP, Tổng thống Joe Biden và các quan chức hàng đầu khác của Hoa Kỳ đã bị choáng váng vào ngày Chủ nhật trước tốc độ tiếp quản của Taliban tại lãnh thổ Afghanistan. Giờ đây, việc rút quân khẩn cấp theo kế hoạch của Mỹ đã trở thành một ‘nhiệm vụ’ nhằm đảm bảo một cuộc di tản an toàn.

Tốc độ sụp đổ của chính phủ Afghanistan và sự hỗn loạn sau đó đã đặt ra cho ông Biden với tư cách là Tổng tư lệnh một bài kiểm tra khó khăn. Ông Biden hiện đang phải hứng chịu nhiều lời chỉ trích từ bên phía đảng Cộng hòa về năng lực lãnh đạo yếu kém của mình.

Khi còn vận động tranh cử, ông Biden tỏ ra là một chuyên gia dày dạn kinh nghiệm về quan hệ quốc tế, ông cũng hạ thấp nguy cơ Taliban sẽ lên ngôi và nói rằng người Mỹ đã mệt mỏi với cuộc chiến kéo dài 20 năm.

Tuy nhiên, đến Chủ nhật, các nhân vật hàng đầu trong chính quyền Biden thừa nhận họ đã mất cảnh giác trước sự sụp đổ quá nhanh của lực lượng an ninh Afghanistan. 

Thách thức của nỗ lực rút quân và sơ tán công dân trở nên ngày càng rõ ràng hơn sau khi các báo cáo về nhiều tiếng súng lẻ tẻ tại sân bay Kabul khiến người Mỹ phải tìm chỗ trú ẩn trong khi chờ đợi các chuyến bay đến nơi an toàn.

“Chúng tôi nhận thấy rằng lực lượng đó [quân chính phủ Afghanistan] đã không thể bảo vệ đất nước và điều đó đã xảy ra nhanh hơn chúng tôi dự đoán,” Ngoại trưởng Antony Blinken nói với CNN, đề cập đến quân đội Afghanistan.

Tình trạng hỗn loạn ở Afghanistan đang khiến chính quyền Biden phải đặt lại trọng tâm, khi ông Biden chủ yếu tập trung vào chương trình nghị sự trong nước bao gồm việc vượt qua đại dịch hay giành được sự chấp thuận của Quốc hội đối với hàng nghìn tỷ đô la chi tiêu.

Ông Biden hiện ở Trại David vào Chủ nhật, nhưng được cho là vẫn tiến hành các cuộc họp giao ban về Afghanistan và tổ chức các cuộc gọi video với các thành viên trong đội an ninh quốc gia của mình, theo các quan chức cấp cao của Nhà Trắng. Chính quyền của ông đã công bố một bức ảnh duy nhất chụp Tổng thống một mình trong phòng họp gặp gỡ các chuyên gia quân sự, ngoại giao và tình báo. 

Vài ngày tới sẽ rất quan trọng trong việc xác định liệu Hoa Kỳ có thể giành lại một mức độ kiểm soát nhất định nào đó đối với tình hình hay không.

Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong một tuyên bố chung hôm Chủ nhật rằng họ đang tiến hành các bước để đảm bảo an ninh cho Sân bay Quốc tế Hamid Karzai nhằm cho phép các nhân viên Hoa Kỳ và cộng sự rời khỏi Afghanistan an toàn thông qua các chuyến bay dân sự và quân sự. 

Trước đó, ông Biden đã ra lệnh cho 1.000 quân tiến vào Kabul để đảm bảo an toàn cho việc sơ tán.

Ông Biden là Tổng thống thứ tư của Hoa Kỳ phải đối mặt với những thách thức ở Afghanistan và đã khẳng định rằng ông sẽ không bàn giao cuộc chiến dài nhất của nước Mỹ cho người kế nhiệm. Nhưng Tổng thống có thể sẽ phải giải thích làm thế nào mà tình hình an ninh ở Afghanistan lại xuống dốc nhanh chóng như vậy, đặc biệt khi ông và những người khác trong chính quyền đã khẳng định điều đó sẽ không xảy ra.

Một số người trong đảng Cộng Hòa đang lên tiếng chỉ trích chiến lược rút quân của ông Biden và cho biết những hình ảnh từ ngày Chủ nhật về máy bay trực thăng của Mỹ bay vòng quanh Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Kabul gợi lên sự ra đi nhục nhã của các nhân viên Hoa Kỳ khỏi Sài Gòn, Việt Nam.

Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell cho hay cảnh rút quân là “sự bối rối của một siêu cường đang mất hết nhuệ khí”.

Trong khi đó, các quan chức Hoa Kỳ ngày càng lo ngại về khả năng các nguy cơ khủng bố sẽ tăng lên chống lại Mỹ khi Taliban chiếm được Afghanistan. 

Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, nói với các thượng nghị sĩ trong cuộc họp giao ban hôm Chủ nhật rằng các quan chức Mỹ dự kiến ​​sẽ thay đổi đánh giá trước đó của họ về tốc độ tái thiết của các nhóm khủng bố ở Afghanistan. 

Dựa trên tình hình đang phát triển, các quan chức tin rằng các nhóm khủng bố như al-Qaeda có thể phát triển nhanh hơn nhiều so với dự kiến.

Thượng nghị sĩ Chris Murphy (đảng Dân chủ, bang Connecticut), một thành viên của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện và là người ủng hộ chiến lược của chính quyền Biden, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng “tốc độ [đánh chiếm của Taliban] là một điều bất ngờ” nhưng ông không cho rằng tình huống này là một thất bại tình báo. Ông cho biết từ lâu người ta đã biết rằng Afghanistan sẽ rơi vào tay Taliban nếu Hoa Kỳ rút quân.

Xuân Lan (theo AP) Trí Thức VN.