Thế vận hội Giám sát của Bắc Kinh

Tất cả những người tham gia Thế vận hội sẽ sinh hoạt khép kín trong một bong bóng COVID lớn nhất từ trước đến nay, vây quanh bởi hàng rào và cảnh sát. Nhiều quốc gia cũng đã bày tỏ quan ngại trước vấn đề an ninh mạng, khi mà các ứng dụng chính thức của Thế vận hội đều ra sức thu thập dữ liệu trên điện thoại. Ngoài ra, các vận động viên cũng phải tuân theo những quy định ngặt nghèo trong bong bóng, thậm chí có thể không được tham gia thi đấu nếu tiếp xúc gần với ca dương tính, hoặc nếu bản thân có kết quả xét nghiệm dương tính.
Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) hy vọng tổ chức thành công một Thế vận hội không xảy ra vấn đề, để nâng cao vị thế trên trường quốc tế của Trung Quốc. Trên thực tế, điều này có nghĩa là khoảng 11.000 người từ khắp nơi trên thế giới sẽ phải chịu sự giám sát trên mọi phương diện, cũng như chế độ xét nghiệm và cách ly khắc nghiệt, tiềm ẩn những rủi ro chính trị và an ninh — có thể tác động tiêu cực đến thành tích của các vận động viên.
Văn hóa giám sát của chính quyền Trung Quốc đã được thể hiện rõ ràng trong một dòng tin đăng trên Twitter năm 2018 của tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Dòng tin này tuyên bố rằng, hệ thống nhận dạng khuôn mặt tại 16 tỉnh thành cho phép các nhà chức trách quét khuôn mặt của 1,4 tỉ người ở Trung Quốc chỉ trong 1 giây.

Các vận động viên và người tham dự Olympic sẽ bị bắt buộc sử dụng ứng dụng di động My2022. Đây là ứng dụng có chức năng chính thức là để theo dõi sức khỏe, nhưng cũng cấp cho ĐCSTQ quyền truy cập vào dữ liệu cá nhân, tệp âm thanh, tình trạng sức khỏe, thông tin hộ chiếu, bệnh sử, và lịch sử đi lại.
Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo các vận động viên và người tham dự Thế vận hội nên mang theo một chiếc điện thoại mới, rồi vứt nó đi. Cũng có đề xuất rằng, họ nên dùng điện thoại mới này để tạo một địa chỉ email và tài khoản trình duyệt mới, để bảo vệ dữ liệu mình đã lưu trữ trên đám mây. Ủy ban Olympic Canada đã cảnh báo các vận động viên của mình rằng, Thế vận hội sẽ là “một cơ hội vô song cho tội phạm mạng”. Các ủy ban Olympic của Vương quốc Anh, Hà Lan, Thụy Sĩ và Thụy Điển, cùng những ủy ban khác, sẽ cấp cho phái đoàn của mình điện thoại mới, và đào tạo cho họ về an ninh mạng.
Ở Trung Quốc, các trang web như Google, YouTube, Twitter, Facebook, và Gmail đều bị chặn. Những người tham dự Olympic có thể vượt qua bức “Tường lửa vĩ đại” bằng cách sử dụng mạng riêng ảo (VPN). Nhưng phần mềm chống virus và VPN chính thức của Thế vận hội lại là Kingsoft VPN và QI-ANXIN. Điều này đặt ra quan ngại về bảo mật.
Kingsoft, một công ty Trung Quốc, là nhà tài trợ cho Thế vận hội Olympic mùa đông năm nay. Một công ty an ninh mạng tên là Internet 2.0 cho biết, cả hai ứng dụng Kingsoft VPN và QI-ANXIN đều thu thập dữ liệu từ bất kỳ thiết bị nào mà chúng được cài vào. Các dữ liệu thu thập bao gồm cookies của trình duyệt, ảnh chụp màn hình, GPS, địa chỉ MAC và thông tin các ứng dụng.
Trên điện thoại Apple, QI-ANXIN tự động có quyền truy cập vào máy ảnh và thư viện ảnh, trừ khi người dùng đặc biệt tắt quyền truy cập ấy đi. Bắc Kinh tuyên bố rằng, không có phần mềm gián điệp trong các ứng dụng ấy, và dữ liệu thu thập được sẽ chỉ được sử dụng cho Thế vận hội. Nhưng Luật Tình báo Quốc gia và Luật An ninh mạng Trung Quốc yêu cầu tất cả các công ty và công dân, cả trong và ngoài nước, phải hỗ trợ ĐCSTQ trong việc thu thập thông tin tình báo và cung cấp tất cả dữ liệu cho các đặc vụ của ĐCSTQ, khi được yêu cầu.
Bắc Kinh tuyên bố rằng, việc giám sát là cần thiết, để thực thi các quy định nghiêm ngặt về COVID-19. Tuy nhiên, những quy định này đặt ra những quan ngại khác về nhân quyền và quyền riêng tư, cũng như về việc gián đoạn tập luyện và giấc ngủ, làm tăng thêm căng thẳng cho các vận động viên khi họ chuẩn bị cho cuộc thi đấu lớn nhất trong đời.
Thế vận hội sẽ là “bong bóng” COVID lớn nhất từng được thử nghiệm, được bao quanh bởi hàng rào và các tháp canh. Để chuẩn bị cho Thế vận hội, ĐCSTQ đã duy trì chính sách “không COVID”, bằng cách phong tỏa toàn bộ các thành phố vì một số ít các ca nhiễm. Các biện pháp này đã gây ra khó khăn ghê gớm cho hàng triệu người Trung Quốc. Điều này dường như đi ngược lại với tinh thần của Thế vận hội.
Bong bóng Thế vận hội này sẽ chứa 11.000 người — bao gồm các vận động viên, quan chức, thành viên của Ủy ban Olympic quốc tế, và giới truyền thông — những người sẽ quá cảnh qua ba địa điểm thi đấu cách nhau 180km. Để duy trì bong bóng nguyên vẹn không sứt mẻ, và để tránh tiếp xúc với thế giới bên ngoài, chính quyền sẽ áp dụng sự giám sát toàn diện và sự thực thi nghiêm ngặt các quy định. Những người tham dự Olympic và các vận động viên được xét nghiệm COVID ngay khi đến nơi. Cho đến nay, 1,5% các xét nghiệm ngay khi đến nơi đã cho ra dương tính, còn 0.02% xét nghiệm thường kỳ bên trong bong bóng thì cho kết quả dương tính, theo Ủy ban Olympic quốc tế thông báo vào tuần trước. Vài nghìn người tham gia Thế vận hội đã đến nơi.

Theo kế hoạch dành cho bong bóng này, những người tham gia Olympic sẽ ăn, ngủ, tập luyện, và thi đấu, mà không bao giờ tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Các khu vực cách ly sẽ được cảnh sát canh gác nghiêm ngặt. Các môn thể thao trên băng sẽ được thi đấu tại trung tâm thành phố Bắc Kinh, nơi mà các vận động viên sẽ được sắp xếp chỗ ở và bảo vệ chặt chẽ nhất. Các môn trượt tuyết và các môn thể thao trên tuyết sẽ được tổ chức ở các thành phố khác, và các vận động viên sẽ được di chuyển qua lại bằng xe buýt và xe chuyên dụng, tách biệt với dân thường. Các đường cao tốc thậm chí còn có các làn đường chuyên biệt, cấm các phương tiện giao thông không dành cho Olympic.
Các vận động viên sẽ phải xét nghiệm COVID hàng ngày, và bắt buộc phải đeo khẩu trang mọi lúc. Các vận động viên có kết quả dương tính và có triệu chứng sẽ được đưa đến một bệnh viện được chỉ định. Những người có kết quả xét nghiệm dương tính nhưng không có triệu chứng sẽ được đưa đến cơ sở cách ly. Các vận động viên sẽ chỉ được phép trở lại bong bóng sau khi các triệu chứng đã biến mất, và đã có hai lần liên tiếp cho ra kết quả xét nghiệm âm tính. Những người tiếp xúc gần — người đã tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh trong hơn 15 phút, khi không đeo khẩu trang — sẽ bị xét nghiệm hai lần mỗi ngày. Do đó, nếu vận động viên có kết quả xét nghiệm dương tính, hay nếu được cho là đã tiếp xúc với đồng đội đã có kết quả xét nghiệm dương tính, thì có thể không được tham gia tập luyện, hoặc thậm chí không được tham gia thi đấu.
Công nghệ giám sát trên mọi phương diện mà chính quyền Trung Quốc sử dụng rõ ràng là vi phạm quyền riêng tư, và gây ra mối đe dọa về bảo mật dữ liệu. Các quy trình cách ly và quy trình trong bong bóng chắc chắn sẽ làm gián đoạn quá trình chuẩn bị của vận động viên. Và chỉ cần một xét nghiệm COVID duy nhất cũng có thể kết thúc giấc mơ cả đời của một vận động viên. Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh sẽ là một trong những sự kiện căng thẳng nhất lịch sử.
Quan điểm được trình bày trong bài viết này là ý kiến ​​của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Tác giả bài bình luận Tiến sĩ Antonio Graceffo đã có hơn 20 năm làm việc tại châu Á. Ông tốt nghiệp Đại học Thể thao Thượng Hải và có bằng MBA chuyên về Trung Quốc của Đại học Giao thông Thượng Hải. Ông Graceffo là một giáo sư kinh tế và là nhà phân tích kinh tế Trung Quốc, viết cho nhiều hãng truyền thông quốc tế. Một số cuốn sách của ông về Trung Quốc bao gồm “Ngoài vành đai và con đường: Sự mở rộng kinh tế toàn cầu của Trung Quốc”, và “Khóa học ngắn hạn về Kinh tế Trung Quốc”.
Cao Dương
Theo The Epoch Times