ASEAN loại lãnh đạo quân đội Myanmar khỏi Hội nghị Thượng đỉnh
Các nước Đông Nam Á sẽ mời một đại diện phi chính trị từ Myanmar tham gia Hội nghị Thượng đỉnh Khu vực trong tháng này. Đây là một động thái chưa từng có nhắm vào nhà lãnh đạo quân sự đã dẫn đầu cuộc đảo chính ngày 1/2 lật đổ một chính phủ dân sự được dân bầu.
Quyết định được các ngoại trưởng Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đưa ra tại cuộc họp khẩn vào tối thứ Sáu ngày 15/10, đánh dấu một bước đi táo bạo hiếm hoi của khối dựa trên sự đồng thuận, vốn có truyền thống ủng hộ chính sách can dự nhưng không can thiệp.
Bộ Ngoại giao Singapore cho biết hôm thứ Bảy ngày 16/10, động thái loại trừ quan chức quân sự Min Aung Hlaing là một “quyết định khó khăn nhưng cần thiết để duy trì sự tín nhiệm của khối ASEAN”.
Tuyên bố tiếp tục viện dẫn việc thiếu tiến bộ đạt được trong lộ trình khôi phục hòa bình ở Myanmar mà chính quyền đã đồng ý với ASEAN vào tháng Tư.
Theo Liên Hợp Quốc, hơn 1.000 dân thường đã bị lực lượng an ninh Myanmar giết hại và hàng nghìn người bị bắt giữ trong bối cảnh chiến dịch trấn áp các cuộc đình công và biểu tình, làm mất trật tự nền dân chủ tiềm ẩn của đất nước và khiến quốc tế lên án.
Quân đội Myanmar cho biết những ước tính về số người chết đã bị phóng đại.
Chủ tịch đương nhiệm của ASEAN là Brunei cho biết, một nhân vật phi chính trị từ Myanmar sẽ được mời tham dự hội nghị thượng đỉnh từ ngày 26-28/10, sau khi không đạt được sự nhất trí nào về việc một đại diện chính trị tham dự.
“Do chưa có đủ tiến bộ … cũng như lo ngại về cam kết của Myanmar, đặc biệt là về việc thiết lập đối thoại mang tính xây dựng giữa tất cả các bên liên quan, một số Quốc gia Thành viên ASEAN khuyến nghị ASEAN không để Myanmar tham dự Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN cho đến khi họ khôi phục các vấn đề nội bộ và trở lại bình thường”, Brunei cho biết trong một tuyên bố.
Tổ chức này không đề cập đến ông Min Aung Hlaing hoặc tên người sẽ được mời tham dự Hội nghị thay cho ông ấy.
Brunei cho biết một số quốc gia thành viên đã nhận được yêu cầu từ Chính phủ Thống nhất Quốc gia Myanmar, do những người phản đối chính quyền thành lập, tham dự hội nghị thượng đỉnh.
‘Sự loại bỏ chính đáng’
ASEAN đã phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng của quốc tế để có lập trường cứng rắn hơn chống lại Myanmar, trước đây đã bị chỉ trích là không hiệu quả trong việc đối phó với các nhà lãnh đạo bị cáo buộc lạm dụng quyền, lật đổ dân chủ và đe dọa các đối thủ chính trị.
Một quan chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói với các phóng viên hôm thứ Sáu rằng việc ASEAN tẩy chay Myanmar tại Hội nghị Thượng đỉnh sắp tới là “hoàn toàn phù hợp và trên thực tế là hoàn toàn chính đáng”.
Singapore trong tuyên bố của mình đã kêu gọi Myanmar hợp tác với đặc phái viên của ASEAN, Bộ trưởng Ngoại giao thứ hai của Brunei Erywan Yusof.
Ông Erywan đã trì hoãn chuyến thăm đã lên kế hoạch từ lâu tới đất nước này trong những tuần gần đây và yêu cầu gặp tất cả các bên ở Myanmar, bao gồm cả nhà lãnh đạo bị phế truất Aung San Suu Kyi, người bị giam giữ trong cuộc đảo chính.
Người phát ngôn của Quân đội Myanmar Zaw Min Tun cho biết trong tuần này, ông Erywan sẽ được chào đón ở Myanmar, nhưng sẽ không được phép gặp Suu Kyi vì bà ấy đang bị buộc tội.
