Lời nguyền của sự đố kỵ: Những người theo dõi Trung Quốc có thể học hỏi từ lịch sử
Hôm 26/09/2021, chương trình thời sự “60 phút” đã phát sóng một bộ phim tài liệu hấp dẫn, kể về câu chuyện đau đớn của một người Trung Quốc đi tố cáo tên là Desmond Shum, có vợ cũ, tỷ phú Whitney Duan, đã bị biến mất trên đường phố Bắc Kinh bốn năm trước.
Cho đến gần đây, không ai nghe được gì về bà, và số phận của bà không được biết. Tuy nhiên, khi chồng cũ của bà, hiện đang sống ở London cùng con của họ, đang chuẩn bị ra mắt một cuốn sách kể về sự mất tích này, những hoạt động – hay đúng hơn là mưu mô – của Trung Cộng, thì ông ấy nhận được một cuộc gọi bất ngờ từ vợ cũ của ông ta. Không còn nghi ngờ gì nữa, bà đã cầu xin ông ta từ bỏ việc ra mắt cuốn sách.
Tuy nhiên, sự mất tích của bà Whitney Duan không phải là một sự kiện cá biệt. Một số tỷ phú đã biến mất trong thập kỷ qua, và một số người không được nghe nói đến hay nhìn thấy kể từ khi họ biến mất.
Cuối cùng, hầu hết những người này sẽ bị buộc tội tham nhũng và quản lý tài chính sai trái – một tội danh dễ mắc phải khi xem xét khối tài sản khổng lồ của các tỷ phú – hoặc họ đơn giản là sẽ biến mất vĩnh viễn.
Số phận đáng lo ngại này không chỉ dành riêng cho các tỷ phú; ngày càng có nhiều danh sách những nhân vật nổi tiếng, học giả, và giới truyền thông đã phải hứng chịu sự đàn áp của lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.
Trong số đó có người dẫn chương trình truyền hình Úc Cheng Lei, và thậm chí người giàu nhất Trung Quốc Jack Ma, người đã thành lập đế chế Alibaba. Ông Ma đã dám chỉ trích cơ quan quản lý Trung Quốc vào tháng 10 năm ngoái và biến mất vào đầu tháng 11/2020 nhưng lại xuất hiện trong một thời gian ngắn vào tháng 1 và tháng 02/2021.
Vì vậy, điều gì đằng sau tất cả những điều này? Chương trình 60 Phút – trong một cuộc phỏng vấn với ông Desmond Shum – đã vén màn một số hoạt động của một chế độ muốn bám lấy quyền lực, ngay cả khi cần phải tiêu diệt một cách tàn nhẫn bất kỳ phe đối lập nào mà có thể tưởng tượng được.
Bộ phim tài liệu 60 Phút nhắc nhở tôi về số phận của Hầu tước Nicolas Fouquet, Bộ trưởng Tài chính của Vua Louis XIV (Vua Mặt trời) của Pháp.
Vào hôm 17/08/1661, Nhà Vua đến thăm cung điện mới được xây dựng cho bộ trưởng tài chính và được thanh toán một phần bằng các nguồn có lẽ đã thuộc về Kho bạc Pháp. Vua đi dạo trên những hành lang tuyệt đẹp của cung điện, chiêm ngưỡng những khu vườn và đài phun nước; ông ta đã được thưởng thức và ăn tối trong phòng ăn sang trọng của cung điện, với sự lộng lẫy xung quanh ông ta. Nó khiến Nhà Vua rất ghen tị vì cung điện của ông gần như không lộng lẫy bằng cung điện mới của ông Fouquet.
Một bức chân dung tuyệt đẹp của Nhà Vua được treo trong phòng ăn, và khi Nhà Vua bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với bức tranh đó, bộ trưởng tài chính đã tặng bức tranh cho Nhà Vua. Nhưng than ôi, đã quá muộn vì Nhà Vua, không quen với suy nghĩ rằng những người khác có thể sống trong môi trường xung quanh sang trọng hơn, đã bắt ông ta vài ngày sau đó vì tội đầu cơ (biển thủ công quỹ). Sau một quá trình xét xử tại tòa án kéo dài, ông Fouquet cuối cùng bị bắt giam chung thân và bị lưu đày, qua đời vào năm 1680.
Câu chuyện về Hầu tước Nicolas Fouquet xác nhận một cách phù hợp rằng những người thành công phô trương sự giàu có của họ là rất nguy hiểm, đặc biệt là trước sự chứng kiến của những người ít giàu có hơn nhưng quyền lực hơn. Sau sự sụp đổ của Fouquet, Nhà Vua quyết định xây dựng cung điện huy hoàng của riêng mình, sử dụng các kiến trúc sư và thợ tương tự như những người được sử dụng bởi bộ trưởng tài chính bị phế truất. Cung điện mới này đã trở thành Cung điện Versailles.
Sự hiểu biết sâu sắc về lịch sử này có thể giải thích, ít nhất một phần, sự biến mất đáng lo ngại của các tỷ phú và những người thành công khác ở Trung Quốc. Ở Trung Quốc, bất kỳ sự phản đối nào, thực tế hoặc được cảm nhận, đối với Trung Cộng cuối cùng sẽ dẫn đến sự trả đũa dự đoán được, có thể dẫn đến sự biến mất của những người mà của cải tài chính được coi là mối đe dọa tiềm tàng đối với khả năng tồn tại của chế độ này.
Việc trao tặng tài sản và nguồn tài chính có giá trị cho Trung Cộng không thể bảo đảm an toàn cho họ, ngay cả khi họ là đảng viên.
Cuối cùng, khi một đế chế kinh doanh tư nhân trở nên quá mạnh, nó có thể được coi là mối đe dọa tiềm tàng hoặc thực sự đối với chế độ cộng sản cầm quyền.
Chắc chắn cũng không phải là một ý kiến hay nếu trực tiếp chống lại chế độ, như ông Ma đã làm – người đã chỉ trích cơ quan quản lý Trung Quốc vài ngày trước khi ông mất tích – hoặc gián tiếp, bằng cách trở nên quá lớn và quyền lực để trở thành một đối thủ đáng gờm đối với Trung Cộng.
Dưới sự cai trị của Trung Cộng, sở hữu của cải, như trong trường hợp của ông Fouquet, không bảo đảm sự bảo vệ. Cuối cùng, nếu các doanh nghiệp quốc tế thành công bị coi là trở ngại ghê gớm đối với quyền lực bất khả chiến bại của Trung Cộng, thì nó sẽ tạo ra một phản ứng tức giận – nhưng bí mật – từ chế độ cầm quyền này.
Tuy nhiên, lịch sử cũng cho chúng ta biết rằng chế độ quân chủ của Pháp chỉ tồn tại thêm 100 năm nữa sau sự sụp đổ của Hầu tước, và nó đã kết thúc (ít nhất là tạm thời) trong vụ Vua Louis XVI bị xử chảm hôm 21/01/1793.
Tương tự, việc dự đoán Trung Cộng cuối cùng sẽ bị lật đổ hoặc mất quyền lực là điều không quá xa vời, và có lẽ thế giới sẽ không cần đợi thêm 100 năm nữa.
Các chế độ tà ác cần nuôi dưỡng sự thống trị áp bức của mình bằng cách đàn áp mạnh hơn bao giờ hết để duy trì quyền lực – điều đó sẽ dẫn đến sự diệt vong không thể tránh khỏi của chúng, đặc biệt là trong thời đại Internet hiện nay đang công bố rộng rãi các hành động ác độc của chính quyền này.
Câu chuyện về ông Fouquet góp phần vào sự hiểu biết về các sự kiện ngày nay. Cụ thể, câu chuyện đó dạy rằng, trong một nhà nước độc tài, sẽ rất nguy hiểm nếu khiến người cai trị ghen tị bằng cách phô trương sự giàu có và quyền lực của mình. Việc thể hiện như vậy có thể kích động đảng cầm quyền và dẫn đến cái chết của những người có đóng góp đáng kể cho sự phát triển của đất nước họ.
Nhưng lịch sử cũng tự lặp lại: một câu nói nên để cảnh báo các chế độ chuyên quyền đang muốn duy trì quyền lực tuyệt đối của họ.
