𝑯𝒂𝒊𝒕𝒊: 𝑺𝒂̂𝒏 𝒃𝒂𝒚 đ𝒐́𝒏𝒈 𝒄𝒖̛̉𝒂, đ𝒂̂́𝒕 𝒏𝒖̛𝒐̛́𝒄 đ𝒖̛𝒐̛̣𝒄 đ𝒂̣̆𝒕 𝒕𝒓𝒐𝒏𝒈 “𝒕𝒊̀𝒏𝒉 𝒕𝒓𝒂̣𝒏𝒈 𝒃𝒊̣ 𝒃𝒂𝒐 𝒗𝒂̂𝒚” 𝒔𝒂𝒖 𝒗𝒖̣ 𝒂́𝒎 𝒔𝒂́𝒕 𝑻𝒐̂̉𝒏𝒈 𝒕𝒉𝒐̂́𝒏𝒈

۷ụ áɱ ʂáɬ ông Moïse diễn ra trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến ​​vào cuối năm nay. Ông Moïse bị giết một ngày sau khi ông đề cử Ariel Henry, một bác sĩ giải phẫu thần kinh, làm thủ tướng mới của Haiti.

Ông Claude Joseph, thủ tướng tạm quyền, xác nhận vụ 𝑔𝒾ế𝓉 𝓃𝑔ườ𝒾 và cho biết cảnh sát và quân đội đang kiểm soát an ninh ở Haiti. Ông Joseph được coi là sẽ có khả năng lãnh đạo Haiti trong lúc này. 

Joseph cho biết bà Martine Moïse, 47 tuổi, đệ nhất phu nhân, đã bị bắn trọng thương và đang ở bệnh viện. Ông lên án việc giết hại tổng thống là một “hành động thù hận, vô nhân đạo và man rợ.”

Trong tuyên bố, ông Joseph cho biết một số kẻ tấn công nói tiếng Tây Ban Nha, được đào tạo bài bản và được trang bị vũ khí hạng nặng.

Những thảm họa về kinh tế, chính trị và xã hội của Haiti gần đây đã trở nên trầm trọng hơn, khi bạo lực băng đảng gia tăng nghiêm trọng ở Port-au-Prince, lạm phát tăng cao và thực phẩm và nhiên liệu trở nên khan hiếm tại đất nước nghèo nhất phía tây bán cầu, nơi 60% dân số kiếm được ít hơn 2 đô la một ngày. Trong khi đó, Haiti vẫn đang vật lộn để phục hồi sau trận động đất kinh hoàng năm 2010 và cơn bão Matthew xảy ra vào năm 2016.

Trong những tháng gần đây, các nhà lãnh đạo đối lập đã yêu cầu ông từ chức, cho rằng nhiệm kỳ hợp pháp của ông đã kết thúc vào tháng 2 năm 2021. Họ cáo buộc ông tìm cách lạm dụng quyền lực. 

Tổng thống Moïse đã phải đối mặt với các cuộc biểu tình lớn, khi các nhà lãnh đạo đối lập và những người ủng hộ họ bác bỏ kế hoạch tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về đề xuất sửa đổi Hiến pháp mới, theo đó sẽ củng cố nhiệm kỳ tổng thống của ông.

Cựu Tổng thống Michel Martelly, người tiền nhiệm của Moïse, cho biết ông đang cầu nguyện cho đệ nhất phu nhân Martine Moïse. Ông gọi vụ ám sát là “một cú giáng mạnh cho đất nước chúng tôi và cho nền dân chủ Haiti, vốn đang vật lộn để tìm ra con đường của mình.”

Một người dân sống gần nhà của tổng thống cho biết cô đã nghe thấy vụ tấn công.

“Tôi nghĩ rằng có một trận động đất, có rất nhiều tiếng súng nổ”, người phụ nữ giấu tên nói với hãng tin AP vì lo sợ cho tính mạng của mình. “Tổng thống có vấn đề với nhiều người, nhưng đây không phải là cách chúng tôi mong đợi ông ấy chết. Đây là điều mà tôi không mong muốn ở bất kỳ người Haiti nào.”

Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Haiti cho biết họ đang hạn chế nhân viên Hoa Kỳ đến các cơ sở của mình và đại sứ quán sẽ đóng cửa vào thứ Tư trước tình hình bất ổn đang diễn ra.

Nhà Trắng mô tả vụ tấn công là “kinh hoàng” và “bi thảm” và cho biết họ vẫn đang thu thập thông tin về những gì đã xảy ra. Thư ký báo chí Jen Psaki cho biết Tổng thống Joe Biden sẽ được thông báo vắn tắt về tình hình vào thứ Tư bởi nhóm an ninh quốc gia.

“Đây là một thảm kịch thương tâm. Và chúng tôi luôn sẵn sàng và sát cánh bên họ để cung cấp bất kỳ sự hỗ trợ nào cần thiết,” bà Psaki nói.

Tổng thống Luis Abinader của Cộng hòa Dominica đã gặp các chỉ huy quân đội và cảnh sát của mình để thảo luận về kế hoạch củng cố an ninh dọc biên giới với Haiti sau vụ ám sát.

Lê Xuân (theo AP/Trí Thức VN)